เรือนจำชั่วคราวเขากลิ้ง
เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม 2505 กระทรวงมหาดไทยได้กำหนดอาณาเขตที่ดินบริเวณเชิงเขากลิ้งตำบลวังไคร้ อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี ประมาณ 600 ไร่ ขึ้นเป็นเรือนจำชั่วคราวเขากลิ้งตามคำสั่งกระทรวงมหาดไทย ที่1298/2505ลงวันที่ 24ตุลาคม 2505(ปัจจุบันเปลี่ยนเป็น ตำบลวังจันทร์ อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี )โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อดำเนินการฝึกอบรมและฝึกวิชาชีพให้กับผู้ต้องขัง ด้านการปลูกสร้างสวนป่า ด้านการเกษตรกรรมและเลี้ยงสัตว์ โดยมีอาณาเขต ดังนี้
1. ทิศเหนือจรดถนนสายเขาเจ้าเขื่อนเพชร ยาวประมาณ 480 เมตร (ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นถนนสายเขื่อนเพชร – แก่งกระจาน)
2. ทิศใต้จรดป่าและห้วยขี้พร้าขม ยาวประมาณ80เมตร (ปัจจุบันจดถนนสาธารณะและบ่อน้ำ บ้านทุ่งเคล็ด)
3. ทิศตะวันออกจรดป่าและห้วยขี้พร้าขม ยาวประมาณ 2,400เมตร (ปัจจุบันจดถนนสายสาธารณะสายบ้านทุ่งเคล็ด – บ้านซ่อง)
4. ทิศตะวันตกจรดเชิงเขากลิ้ง และที่ดินจัดสรรส่วนกลาง ยาวประมาณ 2,400เมตร (ปัจจุบันจดที่ดินกรมการปกครองและที่ดินหน่วยทหารพัฒนาเคลื่อนที่ 13 )
เรือนจำชั่วคราวเขากลิ้ง เป็นเรือนจำความมั่นคงต่ำ เป็นศูนย์เตรียมความพร้อมก่อนปล่อย ควบคุมผู้ต้องขังที่ต้องโทษครั้งแรก ใกล้พ้นโทษ (เหลือโทษจำไม่เกิน ๕ ปี) หรือจำคุกมาแล้ว ๑ ใน ๔ หากเป็นคดียาเสพย์ติดต้องอยู่ในเงื่อนไขการพักโทษ จากเรือนจำกลางเพชรบุรีและเรือนจำใกล้เคียง เปิดดำเนินการเมื่อปี ๒๕๐๕ ขึ้นตรงต่อเรือนจำกลางเพชรบุรี มี ความจุในการควบคุมผู้ต้องขัง ๑๐๐ คน ปัจจุบันมีผู้ต้องขังในความรับผิดชอบ ๑๓๔ คน เป็นชายล้วน มีพื้นที่ ๕๘๐ ไร่ เป็นสวนป่าสะเดา ๓๘๐ ไร่ ป่าธรรมชาติ ๕ ไร่ บ่อน้ำเพื่อการเกษตร ๓ บ่อ รวม ๒๐ ไร่ เป็นแปลงสาธิต กิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียง ๕๐ ไร่ และเป็นสิ่งปลูกสร้าง ๒๕ ไร่
ในปี ๒๕๕๐ กรมราชทัณฑ์ได้จัดตั้งให้เป็นศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงน้อมนำแนวพระราชดำริ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ด้านปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นแนวทางในการดำเนินงานเรือนจำ และพัฒนาผู้ต้องขัง ให้ผู้ต้องขังรู้จักพึ่งพาตนเองตั้งแต่ ด้านปัจจัย ๔ ที่อยู่อาศัย การเพิ่มรายได้ ลดรายจ่าย มีอาชีพที่สุจริต มั่งคง กิจกรรมการฝึกวิชาชีพการเกษตร (เกษตรพอเพียง) การปลูกสร้างบ้านดิน ของเรือนจำชั่วคราวเขากลิ้ง ประสบผลสำเร็จเป็นรูปธรรมที่ชัดเจน เป็นที่ยอมรับของบุคคล หน่วยงาน ทั้งภาครัฐ เอกชน ทั้งจังหวัดเพชรบุรี และจังหวัดอื่นๆ จัดบุคลากรเข้ามาศึกษาดูงาน และฝึกทักษะ วิชาชีพในศูนย์ฯ เป็นจำนวนมากในแต่ละปี
ในปี ๒๕๕๒ นายนัทธี จิตสว่าง อดีตผู้บริหารระดับสูงของกรมราชทัณฑ์ มอบนโยบายการก่อสร้าง “ห้องสมุดพร้อมปัญญา เรือนจำชั่วคราวเขากลิ้ง”เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพเรือนจำชั่วคราวเขากลิ้ง ให้เป็นแหล่งการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงที่ครบวงจรทั้งในด้านวิชาการ และภาคปฏิบัติ ให้ห้องสมุดสนับสนุนภารกิจภาคสนามของเรือนจำและให้บริการข่าวสาร สาระความรู้เพิ่มเติมให้กับเจ้าหน้าที่ ผู้ต้องขังในเรือนจำ รวมถึงชุมชนรอบๆ เรือนจำและผู้สนใจทั่วไป
